Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đang trên đà phát triển và có tiềm năng bứt phá

09:26, 12/12/2024

Nền tảng thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo

Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ KHCN), Techfest không chỉ là một sự kiện, mà còn là nền tảng quan trọng để thúc đẩy và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. Qua 9 lần tổ chức, chương trình đã góp phần tăng cường nhận thức xã hội về khởi nghiệp sáng tạo; gắn kết sự chung tay hỗ trợ cho startup từ các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội; xây dựng cộng đồng khởi nghiệp năng động, kết nối mạng lưới góp phần hình thành văn hóa khởi nghiệp sáng tạo. Techfest cũng tạo ra một sân chơi lớn cho các startup thông qua các hoạt động trình diễn, kết nối đầu tư, kết nối khách hàng và học hỏi kinh nghiệm từ các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp dẫn dắt.

Với Techfest 2024, kết nối khởi nghiệp sáng tạo từ địa phương ra quốc tế được coi là một điểm nhấn quan trọng. Theo đó, Ban tổ chức đã mời một số địa phương, thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo phát triển của Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan và một số nước châu Âu. Đại diện các hệ sinh thái này vừa chia sẻ kinh nghiệm vừa kết nối hợp tác song phương hoặc đa phương với các địa phương của Việt Nam.

Dưới sự hỗ trợ, định hướng của Chính phủ, các địa phương sẽ đưa ra những cơ chế, chính sách đặc thù hấp dẫn các nhà đầu tư, tài năng khởi nghiệp sáng tạo không chỉ ở địa phương mình mà còn ở địa phương khác; đồng thời, thu hút các nguồn lực quốc tế. Cách làm như vậy sẽ giúp các địa phương bước ra toàn cầu một cách trực tiếp và năng động hơn; từ đó, Việt Nam sẽ hội nhập sâu hơn để có một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo bền vững, phát triển hơn.

"Bộ KHCN đang triển khai xây dựng hành lang pháp lý để thúc đẩy cơ chế, chính sách thí điểm đặc thù cho các địa phương. “Chúng ta đã có những chính sách đặc thù dành cho TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng; Luật Thủ đô cho Hà Nội. Sắp tới, có thể sẽ có những cơ chế, chính sách đặc thù cho Hải Phòng, ThừaThiên Huế và một số địa phương khác. Từ đó, việc khai thác thế mạnh, tiềm năng sẵn có của từng địa phương; kết nối giữa các địa phương với nhau và với quốc tế sẽ ngày càng hiệu quả hơn”, ông Phạm Hồng Quất cho biết thêm.

Tạo ra môi trường thuận lợi để hình thành và phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo

Trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, mục tiêu cuối cùng là tạo ra môi trường thuận lợi để hình thành và phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, tạo ra giá trị vượt trội cho kinh tế - xã hội. Theo ông Phạm Hồng Quất, các trung tâm, tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo đóng vai trò đầu mối, hội tụ các nguồn lực bên trong và bên ngoài để hiện thực hóa mục tiêu đó. Nhiệm vụ này đã được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ là đầu mối thực hiện tại Quyết định số 188/QĐ-TTg sửa đổi, bổ sung Quyết định số 844/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đến năm 2025. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã có công văn hướng dẫn hình thành và phát triển trung tâm khởi nghiệp sáng tạo tại các địa phương, bộ, ngành, tổ chức có tiềm năng phát triển khởi nghiệp sáng tạo.

“Với vai trò cơ quan quản lý nhà nước, được giao trách nhiệm chủ trì triển khai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, Bộ KHCN nhận thấy cần thiết phải có hành lang pháp lý, chính sách và các chủ thể hỗ trợ mạnh. Cụ thể là các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, làm hạt nhân để huy động, khai thác, liên kết và tối ưu hóa các nguồn lực trong hệ sinh thái tại địa phương, tại Trung ương, từ khu vực tư nhân và cả từ nước ngoài”, ông Phạm Hồng Quất chia sẻ.

Bên cạnh đó, theo ông Phạm Hồng Quất, nguồn lực hỗ trợ cho hoạt động của các trung tâm, cơ chế, chính sách tài chính cho vận hành, phát triển các trung tâm, cơ chế tài chính cho việc cung cấp các dịch vụ công, chương trình, hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực, ươm tạo, thúc đẩy kinh doanh, phát triển thị trường, tiếp cận thị trường nước ngoài... là những hoạt động cần phải được tiếp tục đẩy mạnh. Việc này cần cơ chế, chính sách đột phá, đặc biệt trong quá trình hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho giai đoạn đầu của doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và các cơ chế nhằm phát triển thị trường, thu hút nguồn lực đầu tư quốc tế một cách thuận lợi hơn.

Tại Nghị quyết 65/NQ-CP về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4-2024, Chính phủ đã giao Bộ KHCN chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng Nghị định quy định một số nội dung về đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo. Bộ KHCN dự kiến sẽ đề xuất các quy định về mặt định danh, chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và đổi mới sáng tạo, cũng như quy định các cơ chế, chính sách đối với các tổ chức này nhằm đẩy mạnh hoạt động của các tổ chức này trong hệ sinh thái, hỗ trợ có hiệu quả cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển.

Đánh giá quá trình phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo sau gần 10 năm phát triển đã có những bước đi mạnh mẽ, Bộ trưởng Bộ KHCN Huỳnh Thành Ðạt nhấn mạnh, từ hệ sinh thái khởi nghiệp kém năng động, Việt Nam đã vươn lên xếp hạng thứ 44/133 quốc gia vào năm 2024. Cũng trong năm nay, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm tăng trưởng mạnh mẽ, với thương vụ đầu tư mạo hiểm tăng 27 bậc, xếp thứ 50/133 quốc gia. Số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm tăng 10 bậc, phản ánh sự cải thiện của môi trường đầu tư và chất lượng của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Những con số nêu trên cho thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đang trên đà phát triển và có tiềm năng bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn chuyển mình.

Việc kết nối khởi nghiệp sáng tạo từ địa phương ra quốc tế mở ra cơ hội cho các địa phương áp dụng, học hỏi lẫn nhau, từ đó, nâng tầm hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia. Đây cũng là cơ hội cho các địa phương chủ động triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo, linh hoạt, ứng dụng chính sách phù hợp với đặc thù từng khu vực.