08:51, 09/10/2025
Ngày 07/10/2025, tại trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM), Hội thảo khoa học với chủ đề “AI và Pháp luật: Kinh nghiệm quốc tế và một số gợi mở cho Việt Nam” đã được tổ chức với sự phối hợp của Báo Pháp Luật TP.HCM. Sự kiện thu hút nhiều học giả, chuyên gia và doanh nghiệp công nghệ, đặt ra những vấn đề nóng bỏng về mối quan hệ giữa trí tuệ nhân tạo (AI) và khung pháp lý.
PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế - Luật, phát biểu
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế - Luật, nhận định AI đang phát triển nhanh hơn pháp luật, trong khi thế giới từng bước xây dựng chuẩn mực điều chỉnh công nghệ này. Tại Việt Nam, việc ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ số (tháng 6 - 2025) là bước đi quan trọng, song vẫn cần những quy định cụ thể và cơ chế triển khai hiệu quả hơn.
Dẫn kinh nghiệm từ quốc tế, PGS.TS Ngô Hữu Phước - Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Luật Kinh tế, cho rằng Việt Nam chưa nên ban hành một đạo luật riêng về AI. Ông lý giải hệ sinh thái AI trong nước còn non trẻ, các doanh nghiệp chủ yếu nhỏ lẻ, sản phẩm chưa đủ tầm ảnh hưởng, nếu áp dụng khung pháp lý cứng có thể kìm hãm sự phát triển. Hơn nữa, công tác quản lý, giám sát đòi hỏi nguồn lực lớn, trong khi Việt Nam hiện chưa đủ năng lực để hậu kiểm và kiểm định quy mô thị trường AI.
Phiên thảo luận bàn tròn
Nhiều chuyên gia nhấn mạnh đặc thù của công nghệ luôn đi trước luật pháp. Việc ban hành một bộ luật riêng cho AI có nguy cơ lạc hậu nhanh chóng, gây khó khăn cho cả doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý. Thay vào đó, các gợi mở được đưa ra là xây dựng khung đạo đức AI, triển khai Sandbox AI để thử nghiệm trong môi trường kiểm soát, đồng thời bổ sung và điều chỉnh các luật hiện hành cho phù hợp.
TS Dương Văn Thịnh - Phó Chủ tịch Veron AI Group, dẫn chứng từ Singapore và Estonia, hai quốc gia có bước tiến mạnh về AI, để khuyến nghị Việt Nam cần đầu tư trước hết vào hạ tầng dữ liệu, đảm bảo tính minh bạch trong cách thức AI ra quyết định và tiến hành từ các tình huống đơn giản trước khi mở rộng ứng dụng. Ông cũng nhấn mạnh việc phát triển công cụ AI nên theo hướng hỗ trợ chứ không thay thế con người, cùng với tăng cường hợp tác công - tư để tạo ra công nghệ phù hợp. Đặc biệt, minh bạch và bảo vệ dữ liệu cá nhân phải là nguyên tắc xuyên suốt khi đưa AI vào lĩnh vực pháp luật.
Hội thảo khép lại với thông điệp: Việt Nam cần bước đi thận trọng, ưu tiên chuẩn bị nền tảng dữ liệu, khung đạo đức và sự minh bạch, thay vì vội vàng luật hóa AI, để vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa bảo đảm an toàn và quyền lợi cho người dân.