09:41, 02/10/2025
Ngày 01/10/2025, tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố kết quả Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (Provincial Innovation Index - PII). Đây là năm thứ ba liên tiếp bộ chỉ số này được triển khai, dần trở thành công cụ quan trọng phản ánh toàn diện năng lực đổi mới sáng tạo của các tỉnh, thành phố trên cả nước.
PII được Việt Nam triển khai từ năm 2023, dựa trên kinh nghiệm quốc tế từ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII), nhưng được điều chỉnh để phù hợp với điều kiện phát triển trong nước. Khác với những chỉ số kinh tế đơn thuần, PII đo lường toàn diện năng lực đổi mới sáng tạo của từng địa phương, từ hạ tầng, nhân lực, môi trường kinh doanh cho đến kết quả đầu ra như sản phẩm, dịch vụ và tác động kinh tế – xã hội. Nhờ đó, bộ chỉ số trở thành kim chỉ nam giúp các địa phương xác định điểm mạnh, điểm yếu và từ đó hoạch định chính sách phát triển phù hợp.
Theo báo cáo năm 2025, TP.HCM đạt 59,33 điểm, đứng thứ hai cả nước. Trong đó, điểm đầu vào đạt 65,21, phản ánh rõ thế mạnh về hạ tầng, nguồn lực và môi trường hỗ trợ đổi mới sáng tạo; điểm đầu ra đạt 53,44, cho thấy dư địa để thành phố tiếp tục cải thiện khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Với dân số khoảng 13,6 triệu người và GRDP năm 2024 đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng - cao nhất cả nước - TP.HCM tiếp tục khẳng định vị thế trung tâm kinh tế và khoa học - công nghệ của cả nước, đồng thời giữ vai trò động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo ở khu vực phía Nam.
Hà Nội tiếp tục giữ vững ngôi đầu với 65,68 điểm - mức cao nhất toàn quốc, nổi bật ở 18/52 chỉ số thành phần, trong đó điểm đầu vào đạt 67,01 và điểm đầu ra đạt 64,34. Đây là năm thứ ba liên tiếp Hà Nội dẫn đầu bảng xếp hạng, khẳng định khả năng biến tiềm lực thành sản phẩm, dịch vụ và giá trị kinh tế dựa trên tri thức và công nghệ.
Đáng chú ý, Quảng Ninh, Hải Phòng và Thừa Thiên Huế đã có sự bứt phá mạnh mẽ để lọt vào nhóm dẫn đầu. Quảng Ninh giữ vị trí thứ ba với 58,41 điểm, nổi bật nhờ phát triển bền vững và ứng dụng công nghệ trong quản trị, du lịch, năng lượng tái tạo. Hải Phòng đứng thứ tư với 58,09 điểm, khẳng định thế mạnh hạ tầng logistics và công nghiệp gắn với đổi mới sáng tạo. Huế lần đầu tiên góp mặt trong Top 5 với 49,37 điểm, chứng minh nỗ lực của một đô thị quy mô nhỏ nhưng giàu tiềm năng, phát huy lợi thế giáo dục, y tế và di sản để thúc đẩy sáng tạo.
Sự hiện diện của những địa phương này trong nhóm dẫn đầu cho thấy đổi mới sáng tạo không chỉ tập trung tại hai đô thị đặc biệt mà đang lan tỏa đến nhiều vùng miền khác trên cả nước, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển và khơi dậy tiềm lực ở các địa phương.
PII không chỉ là thước đo mà còn là công cụ chiến lược giúp các tỉnh, thành phố xác định vị thế và định hướng tương lai. Các số liệu của bộ chỉ số được thu thập từ nguồn chính thống của bộ, ngành và địa phương, đảm bảo tính minh bạch và độ tin cậy cao. Nhờ đó, PII ngày càng trở thành cơ sở khoa học quan trọng để hoạch định chính sách, tập trung nguồn lực, đồng thời thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương.
Không chỉ có ý nghĩa trong nước, PII còn tạo tiếng vang quốc tế. Trong chuyến thăm Việt Nam gần đây, Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) Daren Tang đánh giá cao sáng kiến này, cho rằng PII là nguồn cảm hứng cho nhiều quốc gia như Ấn Độ, Cuba, Brazil. Theo Báo cáo GII 2025, Việt Nam hiện xếp thứ 44/139 nền kinh tế, với ba chỉ số thành phần - nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo - đều nằm trong nhóm dẫn đầu thế giới.
Trong bối cảnh kinh tế số và kinh tế tri thức ngày càng giữ vai trò chủ đạo, PII trở thành công cụ hữu hiệu để đo lường hiệu quả quản trị, năng lực nhân lực và khả năng tiếp nhận công nghệ. Từ một sáng kiến nội địa, PII đang dần khẳng định là động lực mới cho sự phát triển bền vững, đồng thời là nền tảng để Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập quốc tế và khẳng định hình ảnh một quốc gia năng động, sáng tạo và có trách nhiệm trong cộng đồng toàn cầu.
