15:10, 26/08/2025
Thay vì dựa vào các dự án hạ tầng điện quy mô lớn, Solano Energy, với thành viên là các kỹ sư Việt từ Đại học Oxford và Cambridge, phát triển giải pháp điện tự chủ, khai thác hiệu quả nguồn năng lượng từ mặt trời. Các tòa nhà, chung cư, hộ gia đình… có lắp đặt pin lưu trữ của Solano Energy vừa là người dùng vừa là trạm lưu trữ điện. Nếu các điểm này có hệ thống điện mặt trời, điện tạo ra được lưu trữ vào pin, hòa vào lưới điện thì cũng như nơi sản xuất điện.
Trong hai thập kỷ qua, khu vực Đông Nam Á chứng kiến mức tăng trưởng nhu cầu năng lượng trung bình khoảng 3% mỗi năm, theo báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Riêng tại Việt Nam, hệ thống điện quốc gia hiện đã đạt quy mô trên 80.500 MW, trong đó năng lượng mặt trời chiếm khoảng 20% công suất lắp đặt. Tuy nhiên, do đặc tính không ổn định và phụ thuộc vào thời tiết, điện mặt trời hiện mới chỉ đáp ứng khoảng 10% tổng sản lượng tiêu thụ thực tế…
Trước thực tế đó, Solano Energy là công ty công nghệ năng lượng được sáng lập bởi chính nhóm kỹ sư người Việt. Thay vì đòi hỏi nguồn vốn hàng tỷ USD cho xây dựng truyền tải điện truyền thống, giải pháp cốt lõi của công ty cho phép triển khai hệ thống điện xanh 100%, tận dụng tối đa các nguồn tái tạo như gió và mặt trời mà vẫn đảm bảo hiệu quả vận hành và khả năng mở rộng linh hoạt.
Cụ thể, đây là một bộ lưu trữ gồm các viên pin cỡ lớn xếp chồng, kích thước bên ngoài cao khoảng 170 cm, rộng 70 cm và sâu 20 cm. Năng lượng thu được từ các tấm pin mặt trời sẽ được chuyển vào bộ lưu trữ này, sau đó kết nối trực tiếp với hệ thống điện trong nhà để sử dụng. Thiết bị có dung lượng lưu trữ khoảng 22 kWh, công suất tối đa 5 kWh - ngang với công suất lưới điện tiêu chuẩn. Trong giờ cao điểm, người dùng có thể sử dụng điện từ pin của Solano kết hợp với nguồn từ EVN, có thể giảm đến 85% lượng điện tiêu thụ. Thời gian lắp đặt hệ thống và đưa vào vận hành khoảng 01 - 03 ngày, kể cả khi người dùng chưa có sẵn tấm pin mặt trời
Điểm nhấn nổi bật, người dẫn dắt công ty là TS. Trần Tuấn Anh - CEO kiêm đồng sáng lập, tiến sĩ chuyên ngành điều khiển laser, từng là kỹ sư tốt nghiệp Đại học Oxford. Cùng đồng hành với anh trong vai trò đồng sáng lập là ông Phạm Anh Khoa - cựu du học sinh Đại học Cambridge và cũng được biết đến là người đã xây dựng nên hệ thống trung tâm Anh ngữ Yola với hơn 100.000 học viên trên toàn quốc…
Theo TS. Trần Tuấn Anh, để khai thác tối đa tiềm năng năng lượng tái tạo, Việt Nam cần một hệ thống lưu trữ hiệu quả, cho phép điều tiết lượng điện phát sinh không đồng đều trong ngày. Ông cho biết, nếu mỗi hộ gia đình hoặc tòa nhà được trang bị hệ thống pin lưu trữ, không chỉ có thể tự chủ nguồn tiêu thụ mà còn trở thành điểm lưu trữ phân tán, nơi lưới điện quốc gia có thể linh hoạt lấy hoặc đẩy điện ra vào theo nhu cầu. Mô hình này đã được triển khai rộng rãi tại các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh hay Úc.
Đặc biệt, tại các đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, nơi áp lực tiêu thụ điện liên tục gia tăng, việc mất điện đột ngột hay chập chờn có thể gây gián đoạn nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, dịch vụ và sinh hoạt hằng ngày. Mô hình sản xuất và tiêu thụ điện phân tán không chỉ là giải pháp công nghệ, mà còn là xu hướng thiết yếu cho phát triển đô thị thông minh và bền vững theo xu thế năng lượng “xanh” hiện nay.
Với nền tảng học thuật tại các ngôi trường hàng đầu thế giới và kinh nghiệm quốc tế đa lĩnh vực, từ công nghệ năng lượng đến đầu tư khởi nghiệp, hai nhà sáng lập Solano Energy với sản phẩm cốt lõi là hệ thống điện dân dụng tích hợp sản xuất với lưu trữ, được kết nối bằng phần mềm điều khiển thông minh thành mạng lưới buôn bán lẻ năng lượng. Việt Nam, với hệ thống điện lớn nhất khu vực Đông Nam Á, chính là thị trường tiên phong của Solano.
Theo đó, Solano Energy lựa chọn điện mặt trời làm nền tảng bởi đây là nguồn điện sạch, không phát thải CO₂ trong quá trình vận hành. Dù quá trình sản xuất tấm pin mặt trời vẫn tiêu tốn năng lượng và tạo ra chất thải công nghiệp, nhưng sau khoảng 01 - 03 năm sử dụng, lượng điện tạo ra đã đủ để bù đắp phần phát thải này. Bên cạnh đó, các tấm pin sau khi hết vòng đời vẫn có thể được tái chế, thu hồi các vật liệu có giá trị như silicon, bạc và nhôm. Nhờ sự phát triển của công nghệ tái chế, lượng rác thải điện tử từ điện mặt trời đang ngày càng được kiểm soát hiệu quả.
Tiếp đó, nhằm khắc phục nhược điểm phụ thuộc vào ánh sáng ban ngày, Solano tích hợp hệ thống pin lưu trữ thông minh, cho phép tích điện vào ban ngày và sử dụng linh hoạt vào buổi tối. Tuy nhiên, điện mặt trời có tác động môi trường trong quá trình sản xuất, nhưng xét về lâu dài, nó vẫn đang được xem xét là một giải pháp xanh, thân thiện với môi trường hơn so với nhiên liệu hóa thạch.
Trong sản phẩm, Solano Energy lựa chọn pin LFP cùng công nghệ mà Tesla đã tin dùng. So với các loại pin Lithium-ion phổ biến như NMC hay NCA, pin LFP có cấu trúc ổn định hơn, giúp giảm đáng kể nguy cơ cháy nổ trong quá trình sử dụng, đặc biệt trong điều kiện nhiệt độ cao. Với tuổi thọ lên đến 6.000 chu kỳ sạc - xả, gần gấp đôi các dòng pin truyền thống, hệ thống pin của Solano có thể vận hành trong nhiều năm…
Pin LFP còn thân thiện hơn với môi trường nhờ loại bỏ sự phụ thuộc vào các kim loại hiếm như Nickel và Cobalt, được hiểu là những nguyên liệu có chi phí cao và gây áp lực lớn đến môi trường khai thác. Thay vào đó, pin sử dụng các nguyên tố dễ tiếp cận hơn như Sắt và Phosphate. Cùng khả năng sạc nhanh ổn định là một lợi thế tương tự như Tesla, Solano tận dụng đặc tính này để rút ngắn thời gian sạc mà vẫn đảm bảo tuổi thọ và hiệu suất hệ thống
Tuy nhiên, Solano Energy đang đối mặt với nhiều thách thức khi tiếp cận thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh pin lưu trữ còn ít phổ biến . Theo CEO Trần Tuấn Anh, sản phẩm của công ty nằm ở phân khúc trung đến cao, trong khi thị trường hiện đang bị lấn át bởi các loại pin giá rẻ từ các thị trường ngoài nước… Thay vào đó, Solano Energy lựa chọn cách thuyết phục thị trường bằng chất lượng sản phẩm và đồng thời cam kết thời gian hoàn vốn của hệ thống chỉ chiếm chưa đến 1/3 vòng đời sản phẩm.
Hiện nay, Solano Energy đã thử nghiệm mô hình microgrid tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, nâng hiệu suất lưu trữ năng lượng lên 20%, tích hợp trí tuệ nhân tạo để dự báo nguồn phát. Pin lưu trữ của Solano Energy đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng quốc tế: UN 38.3 - Đảm bảo an toàn khi vận chuyển qua kiểm tra va đập, rung và nhiệt độ; IEC 62619 - Chống đoản mạch, quá nhiệt, quá dòng, hoạt động ổn định trong mọi điều kiện; UL 1973 - Chứng nhận chống cháy nổ cho pin LFP; ISO 9001 - Quy trình sản xuất đạt chuẩn quản lý chất lượng quốc tế; RoHS - Không chứa kim loại độc hại, thân thiện với môi trường và người dùng.
Các thành tích trong và ngoài nước của Solano Energy trên hành trình phát triển. Solano tham gia Greentech Incubator và xuất sắc đạt giải Nhì chung cuộc. The Green Tech Incubator là một sáng kiến được hỗ trợ bởi Trung tâm Chuyển đổi số Việt Nam (DTC Vietnam) - đại diện cho Bộ Hợp tác Kinh tế và Phát triển Liên bang Đức (BMZ). Chương trình được Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) triển khai, phối hợp cùng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam. Chương trình đã giúp Công ty phát triển được nhiều hợp tác giá trị và đưa giải pháp của Solano tiếp cận các khách hàng tiềm năng. Đồng thời, Solano còn là 1 trong 10 dự án xuất sắc nhất, dựa trên các tiêu chí về tính sáng tạo, khả năng thương mại hóa, tiềm năng thị trường, năng lực đội ngũ và kế hoạch phát triển cụ thể để tiến hành ươm tạo tại Startup Wheel 2024. Top 10 của chương trình Tuổi Trẻ Start-up Award, Solano được trình bày tại Cuộc thi Climate Impact Innovations Challenge (CIIC) 2023 do East Ventures và Temasek Foundation khởi xướng…
Hiện tại, Solano Energy theo đuổi mục tiêu xây dựng mô hình năng lượng phân tán bằng cách triển khai rộng rãi hệ thống pin lưu trữ tại các khu đô thị và tòa nhà quy mô nhỏ trong lòng thành phố. Thay vì đầu tư vào các nhà máy điện tập trung quy mô lớn, Solano hướng đến giải pháp chia nhỏ.
Theo TS. Trần Tuấn Anh, hiệu quả của mô hình này phụ thuộc vào mật độ triển khai, nghĩa là càng nhiều hệ thống pin lưu trữ được lắp đặt, lợi ích cộng dồn càng lớn. Để hiện thực hóa điều đó, Solano lên kế hoạch phối hợp với các chủ đầu tư khu dân cư từ 50 - 200 căn, cùng các đơn vị thiết kế, xây dựng và kiến trúc nội thất… nhằm tích hợp giải pháp năng lượng ngay từ đầu trong quy trình phát triển đô thị.
