16:27, 25/07/2025
Sáng ngày 25/7/2025, tại Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh (số 324 Chu Văn An, phường Bình Thạnh, TP.HCM) đã diễn ra Hội thảo Khoa học Quốc gia: “Khoa học và công nghệ vì sự phát triển bền vững: Vai trò của nữ trí thức trong hành trình 50 năm đất nước thống nhất và kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Hội thảo do Hội Nữ trí thức Việt Nam và Hội Nữ trí thức TP.HCM đồng tổ chức. Hội thảo cũng đã thu hút được gần 200 đại biểu tham dự, khẳng định tầm quan trọng của đội ngũ nữ trí thức trong sự phát triển chung của đất nước.
Phát biểu khai mạc Hội thảo GS.TS Lê Thị Hợp - Chủ tịch Hội Nữ trí thức Việt Nam cho biết: Hội Nữ trí thức Việt Nam hiện có khoảng 6.000 hội viên, với nhiều thành viên đảm nhận các nhiệm vụ quan trọng về khoa học công nghệ tại các trường, viện nghiên cứu và nhiệm vụ quản lý các cấp. GS.TS Lê Thị Hợp khẳng định, Hội thảo là diễn đàn để nhìn lại chặng đường 50 năm đóng góp của nữ trí thức Việt Nam, mở ra những định hướng, chiến lược thiết thực và nhân văn cho các hoạt động phụ nữ trí thức trong kỷ nguyên mới, góp phần quan trọng trong triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Phát biểu chào mừng Hội thảo, bà Trần Thị Diệu Thúy - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM khẳng định: “Nữ trí thức đã trở thành lực lượng lao động quan trọng trong nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao khoa học và công nghệ, góp phần định hướng, xây dựng chính sách và thúc đẩy các hoạt động vì sự phát triển bền vững của đất nước”.
Bà Trần Thị Diệu Thúy nhấn mạnh: Lãnh đạo TP.HCM luôn trân trọng, tự hào và đánh giá cao những đóng góp quý báu của nữ trí thức. Nhiều công trình nghiên cứu của các nhà khoa học nữ đã gây ảnh hưởng lớn, vượt ra ngoài phạm vi quốc gia.
Đồng thời, gắn với Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, TP.HCM sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các nhà khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học nữ, có thêm cơ hội phát huy năng lực sáng tạo, cống hiến nhiều hơn nữa cho sự nghiệp phát triển khoa học, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế. Lãnh đạo TP.HCM tin tưởng rằng, lực lượng nữ trí thức sẽ là thành tố quan trọng, đóng góp vào sự thành công của mục tiêu khoa học và công nghệ của Thành phố.
Phát biểu dẫn đề Hội thảo, PGS.TS. Trương Thị Hiền - Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP.HCM khẳng định: “Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, diễn ra trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đội ngũ nữ trí thức với tri thức, tâm huyết và sức sáng tạo, chính là một lực lượng quan trọng đóng góp vào sự phát triển khoa học công nghệ và xây dựng xã hội bền vững”.
Minh chứng cho sự đóng góp của nữ giới, ThS. Lê Thị Khánh Vân với báo cáo tham luận “Nữ trí thức lớn mạnh cùng sự phát triển đất nước” dẫn số liệu thống kê từ Cục Thông tin, Thống kê (Bộ Khoa học và Công nghệ), trong 11 năm qua, số lượng nhà khoa học nữ đã tăng đáng kể, từ 56.846 người lên 79.078 người, chiếm 46% trên tổng số đội ngũ nghiên cứu và phát triển (R&D). Điều này khẳng định sự tham gia tích cực và ngày càng tăng của nữ giới trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. ThS. Lê Thị Khánh Vân bổ sung thêm, cần tập trung tạo môi trường làm việc bình đẳng và hỗ trợ; nâng cao nhận thức và truyền cảm hứng; cùng các giải pháp về hợp tác và hội nhập.
Nghiên cứu về vấn đề “Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nữ chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ tại TP.HCM” của PGS.TS. Trần Thị Mỹ Diệu và PGS.TS. Lê Thị Kim Oanh cũng chỉ ra rằng, việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nữ chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ tại TP.HCM vẫn còn đối mặt với 04 nhóm thách thức. Đó là sự phân bổ nhân lực nữ khoa học công nghệ chưa đồng đều giữa các ngành nghề và lĩnh vực công nghệ cao; định kiến giới trong giáo dục và xã hội vẫn là rào cản vô hình; thiếu chính sách hỗ trợ đặc thù cho phụ nữ trong nghiên cứu và khởi nghiệp khoa học; và việc thống kê, phân tích, đánh giá định kỳ về giới trong lĩnh vực khoa học công nghệ còn chưa được chú trọng.
Để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực khoa học công nghệ, PGS.TS. Lê Thị Kim Oanh đề xuất TP.HCM cần triển khai đồng bộ các nhóm chính sách theo hướng đổi mới, lồng ghép giới và mang tính hệ sinh thái. Cần hoàn thiện cơ chế chính sách về phát triển nhân lực nữ khoa học công nghệ, có định hướng dài hạn. Tăng cường đầu tư cho các chương trình giáo dục STEM cho nữ sinh từ phổ thông đến đại học, với nội dung đổi mới, phương pháp sư phạm nhạy cảm giới.
Ngoài ra, nhóm tác giả ThS. Trịnh Thị Hiền và ThS. Trần Thị Thảo với tham luận “Thúc đẩy sự tham gia chính trị của phụ nữ trong Quốc hội Việt Nam” cũng chỉ ra sự tiến bộ trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, trong đó Việt Nam đã tích cực triển khai nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy bình đẳng giới trên nhiều phương diện, thể hiện qua việc tỉ lệ nữ đại biểu Quốc hội tăng theo các nhiệm kỳ, từ 3% khóa I (1946 - 1960) lên 30,26% khóa XV (2021 - 2026).
Ngoài ra, Ban tổ chức Hội thảo cũng đã nhận được 57 báo cáo tham luận của các nữ trí thức, nhà khoa học trên nhiều vùng niềm của đất nước, tập trung vào các chủ đề chính như: Vai trò của nữ trí thức trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ gắn với phát triển bền vững; Vai trò của nữ trí thức trong các lĩnh vực cụ thể như giáo dục, y tế, văn hóa - nghệ thuật, nông nghiệp, khoa học - kỹ thuật… và nhóm chủ đề tập trung vào việc đúc kết bài học kinh nghiệm, định hướng giải pháp và các chính sách nhằm phát huy hơn nữa vai trò của nữ trí thức, đặc biệt là những đề xuất, khuyến nghị các giải pháp nhằm phát huy vai trò nữ trí thức trong hoạt động nghiên cứu khoa học, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị.
